Splunkunýtt ár er upp runnið og takk fyrir það gamla. Dagskipunin er víst ORÐ. Ég ætla að byrja á að velja mér orð ársins 2007. Það er orðið FLOKKSRÆFILSHÁTTUR, sem er reyndar nýyrði smíðað af Davíð Þór Jónssyni og birtist, mér vitanlega fyrst, í einum af hans ágætu pistlum aftan á Fréttablaðinu. Já, vel á minnst, einlægar þakkir til Fréttablaðsins. Án þess lífsnauðsynlega mótvægis væri Morgunblaðið illa á vegi statt. Hið sama á reyndar við um flesta hluti í mannlegu samfélagi. Án mótvægis er voðinn vís. Hinn sterki flokkur, hinn mikilhæfi leiðtogi, hið eina sanna PRAVDA. Allir vita hvað gerist þegar ein hreyfing eða einn maður verður alls ráðandi. Lýðræðið byggist að sjálfsögðu á því að reglulega sé skipt um stjórnvald og löngu orðið tímabært að löggjafinn skammti tvö kjörtímabil sem hámark á valdastóli. Valdið er sterkasta fíkniefnið eins og auðvelt er að lesa á spjöldum sögunnar. Um leið og hinn sterki leiðtogi öðlast ótakmarkað vald gengur hann af göflunum og fer að taka andstæðinga sína af lífi. Já, orðið flokksræfilsháttur er náttúrlega tær snilld og segir nánast allt sem segja þarf um höfuðvanda stjórnmálanna. Næstum má einu gilda hvað gerist í þjóðlífinu. Blessaðir stjórnmálamennirnir taka undantekingarlítið afstöðu út frá þröngum meintum hagsmunum flokksins. Það er beinlínis grátbroslegt að verða vitni að því hvað annars skynugt fólk getur látið út úr sér við ýmis tækifæri. Að hlusta á mæta menn og konur hella sér yfir pólitíska andstæðinga sína með skömmum og svívirðingum og ásökunum um illar hvatir, svik og óheiðarleika. En láta um leið í veðri vaka að þeir sjálfir séu hvítþvegnir englar sem aldrei verði neitt á. Auðvitað vita allir sem vilja vita að manngildi og heiðarleiki fer ekki eftir flokksskírteini. Mig grunar að ef hægt yrði að gera manngildiskönnun kæmi í ljós að jafnræði væri með öllum flokkum. Það sem gildir er hins vegar það að fólk nái að vinna saman að þjóðþrifamálum þrátt fyrir mismunandi lífsskoðanir og hvaða leiðir skuli fara að settu marki. Þar stendur auðvitað hnífurinn í kúnni og oft mikið vandaverk að komast að niðurstöðu sem samningsaðilar geta sætt sig við. Þar reynir mjög á samskiptagreind, sveigjanleika, tillitssemi og umburðarlyndi. Besta leiðin til að ná árangri í að smíða málefnasamning er þó umfram allt að bera virðingu fyrir fólkinu sem maður ræðir við og skoðunum þess. Vísasta leiðin til að skapa sundrungu, úlfúð og óstjórn, er hins vegar sú að gera lítið úr pólitískum andstæðingum, hæðast að þeim og gera þá tortryggilega. Auga fyrir auga og við verðum öll blind, sagði einhvern tíma góður maður. Það hlýtur að vera keppikefli allra hugsandi manna, hvar sem er í heiminum og hvar í flokki sem þeir standa að horfið verði frá hinni gömlu skipan harðstjórnar og hefnda, kúgunar og arðráns. Fyrirmyndina höfum við í Suður Afríku. Desmond Tutu sagði nýlega í viðtali: “Íbúar jarðarinnar eru ein stór fjölskylda. Guð er ekki kristinn. Hann er guð allra manna á plánetunni jörð, óháð litarhætti, siðvenjum og trúarbrögðum. Hvernig dytti nokkrum í hug að láta sprengjum rigna yfir bræður sína og systur og börn þeirra.”
Nákvæmlega hið sama gildir um örþjóð eins og okkur Íslendinga. Þótt við þykjumst hafa lýðræði í hávegum og tökum ekki fólk af lífi í bókstaflegri merkingu þá er líka hægt að leggja líf í rúst með orðum og koma með þeim illu til leiðar. Nýársheitið hjá mér er því að spara stóru orðin sem ég hef alltof oft gerst sekur um. Guð láti á gott vita.